ZAKRYTE ZAGADKI

SYMBOLIKA DRZEWA FIGOWEGO

Figowiec to jedno z częściej wymienianych w Biblii drzew. To właśnie z jego liści Adam i Ewa sporządzili sobie swoje pierwsze odzienie (1 Mojż 3:7). Ceniony był przede wszystkim za swoje wyborne, słodkie owoce (Sędz 9:11). Był także symbolem dostatku i bezpieczeństwa:

"I mieszkał Juda i Izrael bezpiecznie,
każdy pod winną macicą swoją i pod figą swoją"

(1 Król 4:25).

"W cieniu figowego drzewa lubiano wypoczywać,
rozmyślać nad słowem Bożym i modlić się"

(Jana 1:48 ).

Figi zalicza Biblia do owoców typowych dla Palestyny. Do najbardziej ulubionych i najwartościowszych należały owoce wiosenne, dojrzewające w maju i określane jako wczesne figi (Oz 9:10). Główny zbiór fig odbywał się w późnych miesiącach letnich i w jesieni. Te owoce nazywano figami późnymi. Były one gatunkowo pośledniejsze. Najgorsze z nich służyły nawet za paszę dla bydła.

Niektóre miejsca w Biblii wskazują nam, że drzewo figowe ma również symboliczne znaczenie. Zadziwia nas jeden z cudów Pana Jezusa, który przeklinając drzewo figowe powoduje jego uschnięcie. Jest to chyba jedyny cud, w którym Pan Jezus używa swojej mocy, aby coś zniszczyć, unicestwić. Jest to również jedyny cud, który nie przyniósł nikomu żadnego pożytku. Wszystkie inne były czynione dla ludzi. Pan rozmnażał chleb, leczył, wskrzeszał. Ten cud był jakby sprzeczny z naturą Mistrza, który na propozycję użycia cudownej mocy dla zniszczenia niepobożnych odpowiedział swym uczniom:

"Nie wiecie wy jakiegoście ducha"
(Łuk 9:55).

Wszystkie te fakty wskazują na wyjątkowość tego cudu i jego symboliczne znaczenie. Aby jednak zrozumieć jego symbolikę, należy cud ten rozpatrywać w kontekście przypowieści naszego Pana o nieurodzajnym drzewie figowym.

"Człowiek niektóry miał figowe drzewo wsadzone na winnicy swojej, a przyszedłszy szukał na nim owocu, ale nie znalazł. Tedy rzekł do winiarza: Oto po trzy lata przychodzę, szukając owocu na tym drzewie figowym, ale nie znajduję. Wytnijże je; bo przeczże tę ziemię próżno zastępuje? Ale on odpowiadając rzekł mu: Panie! zaniechaj go jeszcze i na ten rok, aż je okopię i obłożę gnojem; owa snać przyniesie owoc, a jeśli nie, potem je wytniesz" (Łuk 13:6-9).

Przypowieść ta poprzedzona była słowami:

"Jeśli pokutować nie będziecie, wszyscy także poginiecie".

Wytłumaczenie tej przypowieści samo nasuwało się słuchaczom. Właściciel winnicy to Bóg Izraela (Iz 5:7). Winiarzem natomiast jest Mesjasz, który po trzech latach swej misji jeszcze raz poprzez okopywanie i okładanie gnojem chce, aby naród ten zaczął przynosić owoce Bogu. W chwili wypowiadania tej przypowieści los tego narodu nie był jeszcze przesądzony. Przed naszym Panem było jeszcze pół roku prac pielęgnacyjnych. Wydaje się, że przeklęcie figowego drzewa jest jakby dokończeniem tej przypowieści bez zakończenia.

Po triumfalnym wjeździe do Jerozolimy zbliża się koniec misji Pana Jezusa. Wracając z Betanii Mistrz podchodzi do figowego drzewa i szuka na nim owoców. Gdy ich nie znajduje, wydaje wyrok na figę:

"Niechaj się więcej owoc z ciebie nie rodzi na wieki"
(Mat 21:19).

Niektórzy tłumaczą to wydarzenie literalnie, jako przeklęcie zwykłego drzewa nie przynoszącego owocu. Jednak takiemu wytłumaczeniu przeczy notatka autora Ewangelii Marka, który podkreśla, że wówczas nie był czas na figi (Mar 11:13). Zarówno Pan Jezus jak i uczniowie zdawali sobie sprawę, że o tej porze, wczesną wiosną nie mogło być fig na drzewie figowym. Lekcja nasuwała się sama. Szukanie owocu miało znaczenie symboliczne, było żywą przypowieścią, którą tak często posługiwali się prorocy. Pan Jezus chciał dokończyć opowiedzianą wcześniej historię nieurodzajnego drzewa figowego. Gdy trzy i pół roku pielęgnacji dobiegło końca chciał pokazać, że symboliczne drzewo figowe nie przyniosło owocu. Los drzewa został przesądzony. Nazajutrz uschło.

Drzewo figowe nieprzypadkowo zostało tutaj użyte jako symbol Izraela. Figę uosabiali z narodem izraelskim już prorocy Starego Testamentu. Ozeasz pisze:

"Znalazłem Izraela jako jagody winne na puszczy, widziałem
ojców waszych jako pierwszy owoc figowy na początku ich"
(Oz 9:10).

Jeremiasz otrzymuje widzenie dwóch koszy fig, które przedstawiają Izraela:

"Jak te figi są dobre, tak mi przyjemni
będą w niewolę zaprowadzeni z Judy"

(Jer 24:5).

Jakże szybko spełniła się przepowiednia Chrystusa o uschnięciu symbolicznego figowego drzewa. W roku 70 n.e. zostaje zburzona świątynia. Nie ma już miejsca, na którym można składać ofiary; kończy się możliwość służenia Bogu zgodnie z przepisami Zakonu.

Jerozolima legła w gruzach, a cały naród został wygnany ze swej ziemi i rozproszony po całym świecie. Nie jest to jednak koniec historii figowego drzewa. Chrystus mówiąc uczniom o czasie przyjścia swego Królestwa, znowu ich uwagę kieruje na to właśnie drzewo.

"A od drzewa figowego nauczcie się tego podobieństwa:
Gdy się już gałąź jego odmładza i liście wypuszcza, poznajecie,
iż blisko jest lato. Także i wy, gdy ujrzycie to wszystko,
poznawajcie, iż blisko jest, a we drzwiach"

(Mat 24:32,33).

Warto zwrócić uwagę, że podobieństwo to było wypowiedziane tego samego dnia, w którym została przeklęta nieurodzajna figa. Dlatego też trudno przypuszczać, aby Chrystus przypadkowo kazał uczniom obserwować znaki mające się dziać na tym właśnie drzewie. Te dwa wydarzenia łączą się w jedną całość. Skutkiem odrzucenia przez Żydów Mesjasza, podczas jego pierwszego przyjścia, było odejście od nich łaski Bożej, co pokazywało uschnięte figowe drzewo. Natomiast odmładzanie się gałęzi i wypuszczanie liści pokazuje powrót łaski do tego narodu w czasie ustanawiania Królestwa podczas drugiego przyjścia Chrystusa. Patrzmy więc uważnie na to symboliczne figowe drzewo.