NATURALNE LECZENIE

AMARANTHUS

Amaranthus - święta roślina Inków i Azteków, obdarzona wysoką wartością odżywczą, cennymi właściwościami dietetycznymi, a nawet leczniczymi - może być wartościowym komponentem piekarskich wyrobów specjalnych, przeznaczonych m.in. dla wegetarian, alergików, chorych na celiakię, ze schorzeniami miażdżycowymi, rekonwalescentów i sportowców. Amaranthus czyli szarłat należy do najstarszych roślin uprawianych na świecie. Jego niezwykłe walory odżywcze doceniali już Inkowie, Majowie i Aztekowie.

Odkrycia archeologiczne wykazały, że amaranthus występował już 4000 lat p.n.e. w różnych częściach świata: nad jeziorem Atacama w Południowej Ameryce, w pobliżu miejscowości Basketmaker w Colorado, w starych osadach wydmowych Nowego Meksyku oraz w rolniczych regionach Tamaulipas. Nasiona szarłatu służyły przodkom Indian Yagui z Sonory do celów kultowych - składano je w ofierze bogom wojny i deszczu. Nie wiadomo dokładnie, jaka była droga amaranthusa z Ameryki do Europy, Azji i Afryki. Jednak pojawienie się tych roślin na Starym Kontynencie datuje się na XVI - XVII wiek. Ziarno szarłatu ww. form charakteryzuje najwyższa zawartość białka (15,7 proc.) w porównaniu do typowych roślin zbożowych np. pszenica zwyczajna zawiera średnio 12 proc., a żyto konsumpcyjne 9 proc. białka.

Zawartość węglowodanów jest bardzo zbliżona do pszenicy i kukurydzy. Na podkreślenie zasługuje wysoka zawartość błonnika, który odgrywa bardzo ważną rolę w prawidłowym odżywianiu człowieka. Jest ona około 3-krotnie większa niż w ziarnie pszenicy czy żyta. Ziarno szarłatu wyróżnia również najwyższa zawartość lipidów (7,7 proc.) w porównaniu do innych roślin zbożowych (1,9-4,5 proc.). Podobnie zawartość popiołu (substancji mineralnych) w ziarnach szarłatu (3,3 proc.) przewyższa cztery porównywane rośliny uprawne.

Wiele procesów termicznych, jak: pieczenie, gotowanie, suszenie, autoklawowanie i ekstruzja powoduje obniżenie zawartości substancji antyżywieniowych w nasionach amaranthusa przez co wzrasta ich wartość odżywcza.

W Polsce już wiele piekarni produkuje pieczywo z dodatkiem nasion i przetworów z amaranthusa (w tym chleby bezglutenowe). Ukoronowaniem prac nad zastosowaniem tego rodzaju surowców w piekarstwie stanie się prawdopodobnie Chleb dla serca. Dodatek produktów amaranthusowych został tu tak dobrany, aby 100 g chleba dla serca zawierało 20-22 mg skwalenu. Przy takiej zawartości, zjedzenie 250 g chleba dziennie zapewni zbliżoną dostawę skwalenu do tej, jaka występuje w diecie śródziemnomorskiej (bazującej na oliwie z oliwek).