Apel jasnogórski jest modlitwą kierowaną do Matki Bożej Jasnogórskiej, Królowej Polski w intencji Polski i Kościoła. Dzwony jasnogórskie codziennie o godzinie 21.00 wzywają na Apel do Kaplicy Cudownego Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej.

Apel jasnogórski składa się ze śpiewu Bogurodzica, antyfony apelowej Maryjo Królowo Polski, jestem przy Tobie, pamiętam, czuwam (śpiewanej trzy razy w różnych wersjach muzycznych), refleksji religijnej, spontanicznych modlitw w intencji aktualnych potrzeb Narodu i Kościoła, a także zgromadzonych pielgrzymów, tajemnicy różańca, antyfony Pod Twoją obronę... Zgodnie z życzeniem i prośbą ostatnich papieży, począwszy od Jana XXIII, dołącza się Zdrowaś Maryjo w intencji Ojca Świętego. Na zakończenie błogosławieństwa udziela biskup lub kapłan przewodniczący Apelowi. Pieśń maryjna stanowi zwieńczenie nabożeństwa. Celebracja modlitwy Apelu rozpoczyna się uroczystym odsłonięciem Ikony Jasnogórskiej, przy uroczystych fanfarach.

Pierwszy Apel Jasnogórski na Jasnej Górze odbył się 8 grudnia 1953 roku. Obecnie nabożeństwo odprawiane jest codziennie o godzinie 21:00 w kaplicy Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej . W kościołach nabożeństwo odprawiane jest 13 maja lub 13. dnia każdego miesiąca. Czasem Apel Jasnogórski stosowany jest także w specjalne okazje, np. rocznica śmierci papieża Jana Pawła II. Modlitwa apelu jasnogórskiego posiada swoją historię, ale najważniejszą częścią jest fakt aresztowania Prymasa Tysiąclecia - Stefana Kard. Wyszyńskiego. Wtedy to właśnie rozpoczęto na Jasnej Górze intensywne modlitwy o jego uwolnienie. Dnia 8 grudnia 1953 roku wprowadzono codzienny Apel w intencji Kościoła w Polsce, doświadczającego prześladowań ze strony władz systemu totalitarnego. Nowe treści związano z tym nabożeństwem w okresie przygotowań do 300-lecia obrony Jasnej Góry w 1956 roku, rocznicy Ślubów króla Jana Kazimierza - obioru Maryi Królową Korony Polskiej. Propagatorem Apelu stal się prymas Stefan Wyszyński wraz z Episkopatem Polski w czasie Wielkiej Nowenny (1957-1966), będącej przygotowaniem do Millenium Chrztu Polski.

Na VI Światowy Dzień Młodzieży, z udziałem Jana Pawła II na Jasnej Górze, w 1991 roku, żeby zgromadzona młodzież mogła modlić się wspólnie, ułożono specjalną antyfonę: Maria Regina mundi, Maria Mater Ecclesiae, Tibi assumus, Tui memores vigilamus. Ponadto przygotowano tekst w języku starocerkiewno-słowiańskim i w sześciu językach współczesnych. Przyczyniło się to w głównej mierze do umiędzynarodowienia Apelu Jasnogórskiego. W okresie trwania Soboru Watykańskiego II, modlitwa Apelu nasycona była błaganiem za Kościół powszechny. Biskupi polscy w listach pasterskich, przy okazji różnych uroczystości maryjnych, zachęcali wiernych do praktyki Apelu Jasnogórskiego, zarówno w rodzinach, jak i w świątyniach. Na rozpoczęcie Roku Świętego w Polsce, 1 stycznia 1974 roku, Episkopat Polski, zarządził, aby w całej naszej Ojczyźnie, w każdej rodzinie i w każdym kościele został odprawiony Apel Jasnogórski przed Obrazem Matki Bożej, przy zapalonej świecy.

Obraz Matki Bożej Jasnogórskiej zalicza się do ikon określanych nazwą Hodegetria. Określenie to oznacza Tę, która prowadzi. Ikona przedstawia Maryję - Matkę Boga z Dzieciątkiem Jezus, które jest Synem Bożym i Jej Synem. W tym znaczeniu Ikona Jasnogórska jest przekazem wydarzenia biblijnego, które uobecnia, pobudza do refleksji i skłania do modlitwy.

Potwierdzeniem łask otrzymywanych przez wiernych za pośrednictwem Bogarodzicy są rozliczne wota. Jasnogórski Obraz od samego początku zasłynął cudami, które nadały rozgłos Maryjnemu Sanktuarium i ściągały tłumnie pielgrzymów z całego kraju i z Europy. Pobożny przekaz przypisuje autorstwo Obrazu św. Łukaszowi Ewangeliście, który namalować miał go na deskach stołu, przy którym spożywała posiłki Święta Rodzina. Nie ustalono dotychczas dokładnej daty powstania Obrazu. Ostatnie badania wskazują na trzynasto-, czternastowieczne pochodzenie obecnego malowidła (nie Obrazu).

Modlitwa Apelu jasnogórskiego:

Maryjo, Królowo Polski,
Maryjo, Królowo Polski,
jestem przy Tobie, pamiętam,
jestem przy Tobie, pamiętam,
czuwam.
Maryjo, Królowo Polski,
Maryjo, Królowo Polski,
jestem przy Tobie, pamiętam,
jestem przy Tobie, czuwam,
jestem przy Tobie, pamiętam,
jestem przy Tobie, czuwam.

Wersja młodzieżowa:

Maryjo, Królowo Polski,
Maryjo, Królowo Polski,
jestem przy Tobie, pamiętam o Tobie
I czuwam na każdy czas.
Maryjo, jesteśmy młodzi,
Maryjo, jesteśmy młodzi,
Już dzisiaj zależy od Polskiej młodzieży
Następne tysiąc lat.
Maryjo, Królowo nasza,
Maryjo, Królowo nasza,
My Ciebie prosimy uświęcaj rodziny,
Uświęcaj każdego z nas.

Znana też jest taka zwrotka Apelu:

Maryjo, Królowo nasza,
Maryjo, Królowo nasza,
Ojca Świętego zachowaj od złego,
I strzeż go na każdy czas.

Źródło: LINK!

Poezja chrześcijańska - Hymny maryjne E. Bieńko-Kornackiej