Strofy pieśni, śpiewa dusza będąca już w stanie doskonałości, czyli w zjednoczeniu miłości z Bogiem. Przeszła już ona uciążliwe znoje i trudy "wąskiej ścieżki, która prowadzi do życia wiecznego", o której mówi Jezus w Ewangelii.

Taką drogę przechodzi zazwyczaj dusza do wzniosłego i szczęśliwego zjednoczenia z Bogiem. Ponieważ ta droga jest wąska i niewielu ludzi idzie po niej, jak mówi Jezus, dusza uważa za wielkie szczęście i pomyślność, że przeszła przez nią do doskonałej Miłości. Po przejściu tej wąskiej ścieżki dusza jest rozradowana, iż osiągnęła wszelakie dobro.

Pierwsza zwrotka jest o ciemnej nocy, w którą Bóg wprowadza początkujących. Dusze rozmyślające już na drodze życia duchowego, Bóg zaczyna podnosić do stanu doskonałych. Wielu początkujących ulega wielkiemu łakomstwu duchowemu Często są niezadowoleni i skarżą się, że nie zaznali w rozwoju duchowym tego co szukali. A wielokrotnie szukają dużo, co jest przeciwne ubóstwu duchowemu. Ubogi duchem prędzej znajduje drogę do Boga. Taka dusza szybciej się oczyszcza i nie zaprząta nadmiernie swojego serca niepotrzebnymi rzeczami. Kiedy osiągnie samotnie dostateczny stopień doskonałości pomaga jej Bóg. Żadna dusza nie ma na tyle siły, aby doprowadziła sama do zjednoczenia z Bogiem. Jeśli Bóg nie przyłoży ręki, taka dusza będzie tkwiła bardzo długo w ciemnym korytarzu. Tylko samodyscyplina, modlitwa, zaparcie się samego siebie i pełna wiara w Boga pomogą przedostać się przez wąską ścieżkę. Ciemna noc potrzebna jest człowiekowi do swojego rozwoju, aby mógł lepiej uświadomić sobie znaczenie światła.

W tym poemacie Św. Jan w mistrzowski sposób opisuje przejście z ciemności w światło. Aby bardziej zrozumieć ten i dwa pozostałe poematy zachęcam do przeczytania Dzieł Św. Jana od Krzyża, w których wyjaśnia wszystkie strofy swoich wierszy. Dokonuje głębokiej wewnętrznej analizy duszy podążającej do Boga.