Deszczem nas co prawda lato tego roku powitało, jednak to oczywiście nie wszystko. Jak zawsze w sezonie słońce karmi nasze rośliny, w tym warzywa i owoce, dając nam liczne możliwości wyboru pysznych sezonowych warzyw i owoców, które możemy i powinniśmy zastosować w naszej diecie. Krótka seria o sezonowych roślinkach gotowych do wykopania w naszych ogródkach, czy nabycia w miejscowych bazarach (w sklepach typu hiperkamerkety nie polecam nabywać warzyw i owoców - są zamrażane w chłodziarkach i długo przetrzymywane z różnymi innymi artykułami, często tracą swoje właściwości, nie jeden raz pożałowałam takiego zakupu, gdyż owoc czy warzywo z wierzchu wyglądało pięknie, a po powrocie do domu okazywało się spleśniałe, zgnite itd.) a następnie łatwych do przygotowania i spożycia w naszych kuchniach niech będzie dla wszystkich zachętą do poeksperymentowania. A przede wszystkim niech będzie zachętą do wdrożenia tzw. świadomej kuchni w naszych domach.

Żyjemy w czasach gdzie wszystkim gdzieś śpieszno, rzadko komu chce się stać w kuchni i komponować posiłki zgodnie z tabelami ich wartości odżywczych. Nie zamierzam więc Was do tego zmuszać. Kuchnia zdrowa nie musi być jednak męcząca i nie musi wymagać od nas niewiadomo jak dużej ilości czasu i pracy. A może przynieść znacznie więcej korzyści niż kuchnia szybka w wydaniu współczesnego świata.

W tym krótkim artykule postanowiłam skupić się na warzywie znanym od zamierzchłych czasów wszystkim naszym przodkom. Jej właściwości znali już starożytni Egipcjanie (mawiają, że te małe czerwone kulki były wręcz przysmakiem faraonów), Grecy czy Rzymianie, a, że w ostatnich czasach zaleca się nam powrót do korzeni głównie w kwestii odżywiania i leczenia, warto chyba bliżej poznać te ciekawostki świata kuchni starożytnych. No bo ktoś zapyta, co takiego może mieć rzodkiewka? Zwykły dodatek do kanapki. No i cóż więcej można z nią zrobić? A no można wiele.

Rzodkiew, jak i rzodkiewka ma wiele właściwości leczniczych istotnie wpływa na czynności wątroby, układ trawienny, zalecana jest dla osób cierpiących na niedokrwistość, pomaga borykającym się z problemami z włosami, paznokciami i skór, do tego działa ogólnie wzmacniająco na organizm. Zawiera znaczące ilości witaminy C, dużo witam z grupy B, kwas pantotenowy, wapń, fosfor, potas i magnez, miedź, mangan. Dodatkowo olejek gorczycowy zawierający siarkę ma właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne. A co najważniejsze jej zawartość kaloryczna jest znikoma. Dla organizmu nie odczuwalna, więc szczególnie zalecana jest również osobom otyłym i z problemem nadwagi, również ze względu na jej wpływ na układ trawienny. Sok z korzenia rzodkiewki lub nalewka wykorzystywana jest w lecznictwie (głównie rzodkiew czarna). Zawiera olejki eteryczne, glikozydy, kwasy organiczne oraz przeciwutleniacze (indole).

Ogólnie krajem pochodzenia rzodkwi jest Azja Wschodnia, przypuszcza się, że są to starożytne Chiny, gdzie zresztą do dziś warzywo to cieszy się ogromną popularnością. Stamtąd do Egiptu przywędrowała rzodkiew duża, dopiero egipscy rolnicy wyhodowali jej tzw. skarłowaciałą formę, która przoduje w dzisiejszych uprawach, prawdopodobnie jedynie ze względu na jej estetyczny, ładny wygląd. Szybko jednak rzodkiewka ulegała zmianom, w uprawach różnych krajów zmieniała się po trosze, aż w końcu około XIV wieku wyodrębniły się jej główne gatunki.

RZODKIEW BIAŁA

Wielokrotnie mylona jest z rzepą. Jest znacznie większa od zwykłej czerwonej rzodkiewki, ma kształt podłużny. Dobra do przygotowywania np. sałatek i surówek.

PRZEPISY:

1. Surówka z białej rzodkwi
3 - 4 rzodkwie białe
sól
pieprz
2 łyżki śmietany (12%) lub majonez

Rzodkiew myjemy, obieramy i ścieramy na tarce, dodajemy trochę pieprzu i soli, dwie łyżki śmietany (lub majonezu - wedle uznania). Wszystko mieszamy, wstawiamy na troszkę do lodówki i ... gotowe do spożycia. Czas przygotowania max. 10 min. A przysmaczek mniam. W sam raz do spożycia czy to samej czy jako dodatku do chlebka.

Opcjonalnie można zrobić z tego a`la sałatkę stosując właśnie majonez i dodając starty na tarce ser żółty oraz odrobinę kukurydzy.

2. Surówka z białej rzodkwi z porami
2 - 3 rzodkwie białe
1 mały por
½ łyżeczki jasnego sosu sojowego
1 łyżeczka octu winnego
1 łyżeczka oliwy z oliwek (może być olej)
szczypta cukru, soli i pieprzu

Rzodkiew myjemy, obieramy i ścieramy na tarce. Umyty dobrze por drobno kroimy w plasterki, następnie rozwarstwiamy w palcach krążki. Mieszamy z rzodkwią. Sos sojowy, ocet winny, oliwę i przyprawy mieszamy razem, można dodać łyżeczkę wody. Następnie zalewamy warzywa i dobrze mieszamy. Odstawiamy na ok. 10 min. - 20 min. żeby przeszły smaki. W między czasie można jeszcze wymieszać dla ułatwienia wiązania. Dobre jako sałatka, ale również jako surówka do obiadu. Ogólnie poleca się też do dań mięsnych.

3. Surówka z białej rzodkwi z ogórkami
2 - 3 białe rzodkwie
2 - 3 ogórki zielone (najlepiej duże gruntowe)
1 duża cebula (można dać w zastępstwie por lub szczypior)
sok z cytryny, sól, pieprz, cukier
2 łyżki oliwy z oliwek

Rzodkiew myjemy, obieramy ścieramy na tarce, to samo z ogórkami (lepiej ogórki zetrzeć lub pokroić na plasterki), drobno szatkujemy cebulę (por lub szczypior). Wszystko mieszamy. Rozrabiamy dwie łyżki oliwy z dwoma łyżkami wody, solą, pieprzem, cukrem i sokiem z cytryny. Wszystko mieszamy razem. Do lodówki i do spożycia po ok. 15 min.
 

RZODKIEWKA CZERWONA

Sezonowa, uprawiana jest głównie w warunkach szklarniowych, inspektach i ogrodach, w Polsce również na polach. Najbardziej znane odmiany to: Szkarłatna z Białym Końcem, Sopel Lodu, Ognista Kula, Różowa Biała, Gaudry.

PRZEPISY:

1. Zupa z czerwonej rzodkiewki

3 pęczki rzodkiewki czerwonej
kostka warzywna
ziele angielskie, liść laurowy,
pieprz
śmietana

W ½ litra wody rozpuścić kostkę warzywną. Dodać pokrojoną na części rzodkiewkę, ziele angielskie, liść laurowy, wszystko ugotować. Całość zmiksować. Można zagęścić odrobiną mąki rozmieszanej z zimną wodą, dodać pieprz, zupa powinna być ostra. 2-3 świeże rzodkiewki pokroić w drobną kostkę, połączyć z zupą na talerzu i dodać łyżkę śmietany. Smakuje na gorąco, ale też na zimno w upalne dni.

2. Surówka z rzodkiewek
4 pęczki rzodkiewki
4 łyżki szczypiorku
pół szklanki śmietany
sól, pieprz

Rzodkiewki myjemy i kroimy w drobne plasterki, mieszamy z drobno pokrojonym szczypiorkiem, śmietaną, solą i pieprzem.

3. Surówka z rzodkiewek i twarogu

2 pęczki rzodkiewki
30 dag twarożku
3 łyżki szczypiorku
pół szklanki śmietany
sól, pieprz, cukier, sok z cytryny

Rzodkiewkę myjemy, ścieramy na tarce, szczypiorek drobno kroimy, twaróg ugniatamy mieszamy z rzodkiewką i szczypiorkiem. Śmietanę rozrabiamy z solą, pieprzem, cukrem i sokiem z cytryny, dolewamy do twarogu z rzodkiewką i szczypiorkiem. Wszystko dokładnie mieszamy. Można jeść od razu, ale można też trzymać w lodówce, nadaje się do spożycia nawet na drugi dzień.
 

RZODKIEW CZARNA

Uprawiana jest w wielu odmianach, głównie dla celów leczniczych, do przygotowywania soków wzmacniających, kosmetyków, preparatów zielarskich czy nawet farmaceutycznych. Wyciąg z czarnej rzodkwi posiada silne właściwości żółciopędne, moczopędne i odtruwające, odkaża przewód pokarmowy.

WŁOSY: Rzodkiew należy obrać ze skóry, zetrzeć na tarce i przecedzić przez gazę. Sok w ten sposób otrzymany wciera się w skórę głowy. Następnie nakładamy ręcznik i tak dajemy sokom rzodkwi wchłonąć się w głowę. Później normalnie można zmyć wszystko szamponem (np. z czarnej rzodkwi - rzepy). Może towarzyszyć temu pieczenie skóry, ale to normalny objaw. Chyba, że u kogoś wystąpi bardzo silna reakcja skórna (choć raczej się nie zdarza) wówczas należy od razu wszystko dobrze zmyć, najlepiej szarym mydłem. Czarna rzodkiew stosowana zewnętrznie przeciwdziała łojotokowi, łupieżowi i pobudza cebulki włosowe, przeciwdziałając wypadaniu włosów.
 

RZODKIEW JAPOŃSKA

Znana pod nazwą DAIKON, na oko właściwie nie różni się wiele od rzodkwi białej, tyle, że jej masa może osiągnąć nawet 50 kg, a długość nawet 1 metr. Można z nią robić wszystko, jeść na surowo, gotować, marynować czy kisić.

PRZEPISY:

Faszerowana rzodkiew japońska
4 duże rzodkwie japońskie
6 pieczarek
papryka zielona i czerwona
świeży majeranek
sól, pieprz

Rzodkiew myjemy, obieramy i kroimy w 4 długie paski. Następnie wydrążamy środek. Paprykę drobno skrojoną i pokrojone pieczarki dusimy na odrobinie oliwy, przyprawiamy przyprawami, na koniec duszenia dodajemy wydrążony, poszatkowany miąższ rzodkwi - taką pastą wypełniamy wydrążoną rzodkiew. Wszystko razem można jeszcze podgrzać piekarniku ok. 10 min.
 

KIEŁKI RZODKIEWKI

Nasiona na kiełki rzodkiewki można nabyć w sklepach ogrodniczych, zielarskich, sklepach ze zdrową żywnością, oczywiście w Internecie, a nie raz nawet w zwykłym samie czy warzywniaku (u mnie koło domu czasami sprzedają). Można kupić też w sklepach gotowe kiełki, ale osobiście wolę widzieć jak rosną w domku. Nasiona rzodkiewki wsypujemy do słoiczka, zalewamy ciepłą przegotowaną wodą na parę godzin, potem przelewamy na sitko i odsączamy. Następnie na ligninę czy watę albo do kiełkownicy, a jak nie mamy to do miseczki np. po lodach itp. Delikatnie podlewamy od czasu do czasu przegotowaną lekko ciepłą wodą (obserwujemy żeby nie miały za sucho, ani za wilgotno). Po ok. 4 dniach kiełki powinny mieć ok. 1,5 - 2 cm i wtedy spokojnie nadają się do jedzenia. Są lekko ostrawe, dobrze je jeść również z nasionkami, co ma dobry wpływ na jelita.

opracowała GODAN ze znaczącą pomocą informacji Internetowej i książkowej