|
Citrus paradisi - rajski owoc cytrusowy:
Grejpfrut pochodzi z karaibskiej wyspy Barbados. Naukowcy sądzą, że
to naturalna krzyżówka owocu pomelo (który
wyglądem bardzo przypomina grejpfruta) oraz słodkiej
pomarańczy. W 1823 r. po raz pierwszy owoce te zasadzono na
amerykańskiej Florydzie, gdzie ich uprawa kwitnie po dziś dzień.
Stamtąd też wywodzą się różowe grejpfruty, które powstały na skutek
naturalnej mutacji na początku
XX wieku.
Miąższ grejpfruta w ok. 90 proc. składa się z wody. Są w nim jednak
też cukier, kwasy organiczne, witaminy z grupy B, wit. C, E i P oraz
karoteny, czyli barwniki roślinne, takie jak likopen odpowiadający
za czerwonawe zabarwienie, flawonoidy, pektyny i błonnik. W owocach
cytrusowych kryje się w sumie ok. 400 związków chemicznych. Dlatego
są od lat badane przez naukowców, którzy chcą wykorzystać ich
zdrowotny potencjał.
Pomoc w walce z rakiem:
Dwaj amerykańscy profesorowie Ezra Cohen oraz Mark Ratain z
University of Chicago od lat zajmują się obecnymi w grejpfrutach
furanokumarynami. Substancje te mają wpływ na wydzielanie enzymów
wątroby (głównie enzymu CYP3A4), które biorą z kolei udział w
rozkładaniu wielu leków. Ujmując to prościej - furanokumaryny
zaburzają wchłanianie dziesiątek medykamentów. Dlatego kiedy
bierzemy na przykład popularny antybiotyk erytromycynę lub niektóre
syropy na kaszel, nie wolno ich popijać sokiem grejpfrutowym, bo nie
będą działać.
Jednak te same substancje mogą mieć działanie wręcz odwrotne. Cohen
oraz Ratain odkryli, że mogą one wzmacniać działanie
przeciwnowotworowego specyfiku - rapamycyny. Lek ten zazwyczaj źle
się wchłania, zwykle do krwiobiegu przechodzi tylko 14 proc.
substancji zawartej w pigułce. Tymczasem Amerykanie ustalili, że
połączenie go z sokiem grejpfrutowym podnosi poziom leku we krwi
nawet czterokrotnie. Do testów używa się standaryzowanego
koncentratu soku grejpfrutowego z Ośrodka Badań nad Cytrusami na
Florydzie, który selekcjonuje partie owoców pod kątem wysokiej
zawartości furanokumaryn.
Ale to tylko jedno z wielu medycznych zastosowań grejpfrutów. W
zeszłym roku badania uczonych z Izraela wykazały na przykład, że ich
regularne spożywanie może
obniżać poziom cholesterolu we krwi. Wysoki poziom cholesterolu to
jeden z czynników ryzyka zawału serca. Eksperyment został
przeprowadzony przez dr Shelę Gorinstein z udziałem ochotników,
którzy przeszli niedawno operację wszczepienia by-passów i wciąż
mieli podwyższony cholesterol, mimo, że przyjmowali statyny - leki,
które powinny obniżyć jego poziom. Okazało się, że pacjenci, którzy
codziennie jedli zaledwie jednego grejpfruta, po pewnym czasie mogli
się pochwalić znacznie lepszymi wynikami
badań. Według dr Sheli Gorinstein najlepsze
efekty przynosiło jedzenie czerwonych grejpfrutów. Swoje dobroczynne
działanie owoce zawdzięczają przeciwutleniaczom (gł. fawonoidom czy
witaminom), których większa ilość znajduje się w owocach o czerwonym
miąższu, albo też jakiejś innej, niezidentyfikowanej na razie
substancji.
Sok dobry na kości:
Natomiast badania grupy amerykańskich uczonych z Texas A&M
University wykazały, że sok z cytrusów - grejpfrutów i pomarańczy -
może nawet wzmacniać kości. Tak przynajmniej wynika z eksperymentów
na szczurach. Gryzonie, które wypijały sok cytrusowy na śniadanie
(by je do tego przekonać, dodawano do napoju substancję
neutralizującą jego kwasowość), miały mocniejsze kości od zwierząt w
grupie kontrolnej, które go nie dostawały. Dr Bhimu Patil, który
prowadził te badania, uważa, że również ten efekt można przypisać
zawartym w owocach przeciwutleniaczom.
Niektóre eksperymenty miały też na celu sprawdzenie
przeciwnowotworowych właściwości grejpfrutów. Koleżanka dr. Patila z
jego macierzystej uczelni, dr Nancy Turner ustaliła, że miąższ
grejpfrutów oraz niektóre wyizolowane z niego składniki, np.
limonina, nobiletina, naryngenina i naryngina, mogą spowolnić
namnażanie się komórek raka jelita u chorych szczurów.
Z kolei czerwone grejpfruty zawierają dużo likopenu - karminowego
barwnika. Od kilku lat robi on zawrotną karierę we współczesnej
medycynie. Badania uczonych z Niemiec i Holandii wykazały, że w
odpowiedniej dawce hamuje on mnożenie się komórek nowotworowych u
myszy chorujących na raka prostaty. Najlepsze efekty przynosił w
połączeniu z wit. E, czyli w kombinacji występującej naturalnie w
owocach grejpfruta.
Poza tym:
• wspomaga leczenie wrzodów dwunastnicy
• wyciąg z grejpfruta stosowany jest również na problemy skórne
• stosowany w leczeniu grzybic
• poprawia odporność
• przez dentystów polecany jest jako środek zwalczający płytkę
nazębną oraz leczący zakażenia dziąseł
• korzystnie wpływa na pracę jelit
• przeciwdziała żylakom i sklerozie
• pobudza też apetyt
• wspomaga leczeni zapalenia opon mózgowych, poronień i martwych
porodów często powodowanych przez bakterię Listeria monocytogenes
• pomaga w leczeniu róży, ostrej choroby zakaźnej skóry itkanki
podskórnej wywołana przez paciorkowce, zapobiega jej
rozprzestrzenianiu się drogą naczyń limfatycznych i nawracania
(często w tym samym miejscu).
Ekstrakt z nasion grejpfruta przydaje się do wspomagania leczenia
groźnej i opornej na leki choroby posocznicy, zwanej też sepsą,
której przyczyną bywa zakażenie ogólne ze stałą obecnością bakterii
gronkowiec i paciorkowiec, ale też w zakażeniach pneumokokami,
meningokokami, czy pałeczkami okrężnicy.
Odchudzające właściwości grejpfruta:
Grejpfrut jest owocem, o którym uważa się, że jest idealnym
posiłkiem podczas odchudzania. I jest to jak najbardziej prawdziwe
stwierdzenie. Grejpfrut pomaga usuwać tłuszcz nagromadzony w ciele,
który znajduje się w miejscach takich, jak pośladki, czy biodra.
Sprawia również, że następna dawka tłuszczu, która przyjmowana jest
do organizmu nie wnika.
Zaletą umieszczania w diecie grejpfrutów jest nie tylko pozytywny
wpływ, jaki mają jego komponenty na obniżanie poziomu cholesterolu i
obniżanie ciśnienia krwi, ale również wpływ na utratę masy ciała.
Badania wykazały, że spożywanie połowy tego owocu do każdego posiłku
spowodowało obniżenie masy ciała o 7 kg w ciągu 12 tygodni, osoby,
które nie umieściły w swojej diecie grejpfruta schudły tylko 1 kg w
tym samym czasie. Na uwagę zasługuje również fakt, że u osób
spożywających ten owoc nastąpiło zwiększenie poziomu produkowanej
insuliny a co za tym idzie zmniejszył się poziom glukozy we krwi.
Tego rodzaju dieta jest wskazana w profilaktyce przeciwcukrzycowej.
Od dziesięcioleci grejpfruty są niemal obowiązkowym składnikiem diet
odchudzających. W latach 30. XX wieku w Hollywood popularność
zdobyła dieta grejpfrutowa, która przeżyła swój renesans w latach
70. Lekarze krytykowali ją jednak jako zbyt ubogą w składniki
odżywcze.
W dalszych badaniach uczeni ustalili, że u osób z grup
grejpfrutowych, które cierpiały na tzw. syndrom metaboliczny,
poprawiły się wyniki badań związanych z tempem przemiany materii.
Badacze sugerują, że jakiś nieznany dotąd związek zawarty w owocach
obniża poziom insuliny, wpływając w ten sposób na poziom cukru we
krwi. Dlatego grejpfruty są zalecane w dietach bazujących na tzw.
indeksie glikemicznym. Owoc ten ma bowiem niski, a więc korzystny
indeks glikemiczny. To znaczy, że po jego zjedzeniu poziom cukru we
krwi rośnie, a potem powoli opada, gdyż jest wolno wchłaniany przez
organizm. Dzięki temu dłużej ma się uczucie sytości i można uniknąć
napadów głodu. Dlatego warto jeść grejpfruty.
Przede wszystkim grejpfruty wspomagają naszą dietę, a tym samym
sprawiają, że zmniejsza nam się cholesterol we krwi, ale również
cukier. Poza tym generalnie spożywanie cytrusów wspomaga naszą
odporność a tym samym sprawia, że jesteśmy w lepszej kondycji
fizycznej i psychicznej.
Odmiany:
Czerwony - gorzki, kwaśny, soczysty
Żółty - kwaśny, soczysty
Zielony - słodki, średnio soczysty
100 gramów owocu grejpfruta
dostarcza:
Woda: 89,0 g, 40 kalorii, 0,6 grama białka, 5,3 grama, 0,2g
tłuszcze, 9,8 g węglowodanów, 0,6 grama błonnika, 230 miligramów
potasu, 17 miligramów wapnia, 16 miligramów fosforu, 10 miligramów
magnezu, 0,3 miligrama żelaza, 0,1 miligrama cynku, 0,05 miligrama
witaminy B1, 0,02 miligrama witaminy B2, 0,2 miligrama witaminy B3 (PP),
0,03 miligrama witaminy B6, 80 miligramów witaminy C, 0,3 miligrama
witaminy E, 12 miligramów kwasu foliowego. Jod: 0,001, Karoten:
0,003 mg.
Przepisy z grejfrutem:
Królewski grejpfrut:
Składniki
na 6 porcji:
- 3 grejpfruty
- 2 łyżki drobnego cukru
- 2 łyżki porto albo słodkiej cherry
- 75 g sera pleśniowego, pokruszonego
Sposób przygotowania: Przekrajamy grejpfruty na pół, a następnie
dzielimy na cząstki tępą stroną noża, wybierając przy tym pestki.
Nakładamy owoce
do 6 żaroodpornych naczyń. Posypujemy cukrem, skrapiamy porto albo
cherry. Na koniec każdą porcję posypujemy odrobiną sera. Wstawiamy
naczynia do gorącego piekarnika na około 4 minuty, żeby ser się
rozpuścił i zrumienił.
Sałatka z makaronem, kukurydzą i
grejpfrutem:
Składniki na 1 porcję:
- 1/2 grejpfruta różowego
- garść sałaty rucoli, roszponki; ja użyłam
mieszanki sałat: frisee,
escarola, roszponka, radicchio
- 1/3 cebuli czerwonej
- kilka oliwek zielonych lub czarnych
- oliwa
- ocet balsamiczny
- sól, pieprz do smaku
Wykonanie:
Obrać grejpfruta, usunąć białe włókna, pokroić na cząsteczki. Umyć i
osuszyć sałatę. Cebulę pokroić w cienkie plasterki. Włożyć do miski
grejpfruty, sałatę, cebulę i oliwki. W innej miseczce wymieszać
oliwę z octem, solą i pieprzem i zalać sałatkę. Dobrze wymieszać
potrząsając miską. Odstawić na 15 minut do przegryzienia się smaków.
Smacznego :)
|
