Chrom - Cr
czynnik tolerancji glukozy (wraz z insuliną bierze udział w
metabolizmie glukozy).
Niedobór chromu w organizmie może powodować opóźnianie usuwanie
glukozy z krwi
co w efekcie daje hipergłikemię (nadmiar glukozy we krwi) i
glikozurię (wydalanie glukozy
z moczem). Niedobory chromu powodują również miażdżycę i
zaburzenia neurologiczne.
Ze względu na bardzo małe zapotrzebowanie organizmu na chrom, objawy
niedoborów występują bardzo rzadko, m. in. u osób o bardzo
jednostajnej, nieracjonalnej diecie. Chrom występuje w wielu
preparatach mineralnych, witaminowo - mineralnych i odżywkach.
Jod - I
w organizmie występuje w mięśniach, tarczycy, skórze, kościach.
Występuje głównie w postaci jodków. Niezbędny dla funkcjonowania
hormonów tarczycy -tyroksyny i trójjodotyroniny. Jod wpływa również
na funkcjonowanie układu nerwowego i mięśni. Objawami niedoborów
jodu
jest przerost i niedoczynność tarczycy (wole
endemiczne), pocenie się. Obecnie zapotrzebowanie na jod
pokrywane jest dzięki jodowaniu soli kuchennej. Jod wydalany
jest z organizmu głównie z moczem. Jod w postaci atomowej (roztwory
alkoholowe,
płyn Lugola) stosowany jest jako środek odkażający, na skórę
i błony śluzowe.
Mangan - Mn
w organizmie bierze udział w metabolizmie glukozy i odgrywa ważną
rolę
w gospodarce cholesterolem; jest aktywatorem wielu enzymów. Mangan
występuje
w tkance kostnej, we włosach, a także w niewielkich ilościach we
wszystkich komórkach organizmu (w
mitochondriach). Nie kumuluje się w organizmie. Źródłem
manganu są
ogólnie produkty roślinne (mangan
bierze udział w fotosyntezie, występuje więc w zielonych częściach
roślin). Występuje w postaci preparatów doustnych dostępnych
w sklepach zielarskich w formie złożonych preparatów witaminowo
-mineralnych.
Żelazo - Fe
pierwiastek wchodzący w skład wielu układów enzymatycznych,
występuje
przede wszystkim w hemoglobinie, a także w mioglobinie (w
mięśniach), ponadto częściowo magazynowany jest jako
substancja zapasowa (w postaci
kompleksu
z białkiem - ferrytyną), co pozwala na utrzymanie stałego
poziomu w organizmie.
Niedobory żelaza to następstwo błędów żywieniowych - np.
odchudzanie;, ale także występują przy zaburzeniach wchłaniania z
przewodu pokarmowego, oraz przy nagłych utratach krwi. W praktyce
zbyt niski poziom żelaza występuje u kobiet w okresie miesiączki
i po porodzie. W efekcie niedoborów żelaza występuje zbyt mała
liczba czerwonych ciałek krwi i w efekcie niedokrwistość (anemia).
Niedobory żelaza mogą powodować uczucie stałego zmęczenia, skrócenie
oddechu, zmniejszenie wydolności fizycznej, a u dzieci trudności w
nauce. Żelazo zawarte jest w żywności w postaci hemowej (dobrze
przyswajalnej przez organizm) oraz niehemowej (trudno
przyswajalnej ).
Najbogatsze źródła przyswajalnego żelaza to chude czerwone mięso,
ponadto drób i ryby. W zbożach , fasoli i niektórych warzywach
występuje
niehemowa (trudno wchianialna)
forma żelaza. Sole żelaza stosowane są
w leczeniu niedokrwistości, u dzieci z zaburzeniami wchłaniania,
ponadto
profilaktycznie u wcześniaków, noworodków od matek, które w czasie
ciąży
miały niedokrwistość. Żelazo stosowane w lecznictwie, dostępne jest
wyłącznie w postaci doustnych preparatów złożonych witaminowo -
mineralnych (w przypadku sklepów^
zielarskich).
|